MGA TALULOT NA DUGO

MGA TALULOT NA DUGO
isang nobela mula sa Kenya
na akda ni Ngugi Wa Thiong’o
Isinuri ng 10-Uranium (Ikatlong Pangkat)

I.           Pagkilala sa may-akda             

                                 

          

  Ngugi Wa Thiong’o- ay isang tanyag na manunulat mula sa Kenya. Isinilang noong ika-5 ng Enero 1938. Ang ilan pa sa mga sikat na akda niya ay ang “Weep not Child” ng taong 1964, “The River Between” (1965) at “A Grain of Wheat” (1967). Noong una ay sa wikang Ingles nakasulat ang kanyang mga akda, hanggang sa napagpasiyahan niyang talikuran ang pagsusulat ng mga akda sa wikang Ingles at sa halip ay yakapin at gamitin ang wikang Gikuyu, na wika ng kanyang bayan. Noong taong 1977 ay natapos niya ang nobelang “Mga Talulot na Dugo” na ginawa niya sa loob ng 5 taon. Ang nag-udyok sa pagkakalikha ng nobelang ito ay dahil sa kawalan ng hustisya at pagkapantay-pantay sa lipunan ng Kenya. Dahil din sa nobela niyang ito ay nakulong siya. Ang “Mga Talulot na Dugo” ang huling nobela niya na nakasalin sa wikang Ingles. Sa loob ng kulungan niya napagtanto na dapat wikang Gikuyu ang kanyang ginagamit sa paglikha ng mga akda, hinikayat din niya ang iba pang mga manunulat na Aprikano na gawin din ang ginawa niya.

II.         Uri ng Panitikan

             Ang “Mga Taluluot na Dugo” ay isang nobela. Ang nobela ay isang mahabang kuwentong piksyon (fiction) na binubuo ng mga kabanata at maraming mga tauhan. Ang pangunahing tauhan sa isang nobela ay haharap sa mga pagsubok at kaniya itong masosolusyunan. Layunin ng isang nobela na gisingin at mapukaw ang diwa at damdamin ng mambabasa. Gayundin ang pagpapahiwatig ng mga aral at mensahe o simbolismo na nakapaloob sa panitikang ito.

III.        Layunin ng Akda

            

Ang layunin ng may akda ay ilarawan sa mambabasa ang mahirap na pamumuhay ng mga mag-aaral sa paaralan ng limorog, Kenya. Hindi lang iyon, layunin din ng akda ang ipakita o ilarawan ang mga suliranin sa Africa, lalo na sa kultura, paniniwala at estado ng bawat mamamayan ng Ilmorog sa akda. Layunin din ng akda ang magbigay mensahe sa mga mambabasa na kung lalaksan lang natin ang ating loob, ipaglalaban ang tama at ipakita na hindi tayo takot sa anumang masasamang masasabi saatin basta’t alam natin na ang ginagawa natin ay ang makabubuti sa lahat, magkakamit natin ang tunay na pagbabago.

IV.       Paksa o Tema

               

 Ang tema nito ay tungkol sa pagpapakita ng estado ng lipunan na nakaka-apekto sa edukasyon sa Kenya, kahirapan kaya’t marami ang hindi nakakapag-aral at ang kahalagahan ng edukasyon.

 

V.      Mga Tauhan
-Godfrey Munira – isang boy/katulong na nagpupunta sa Ilmorog upang makapagturo sa kanyang sira-sirang paaralan. Napa-ibig kay Wanja at isang arsonista na pinaghahanap ng mga pulis.

-Abdulla – isang may-ari ng tindahan na nawalan ng binti sa Mau Mau rebellion.

-Nyakinyua – ang pinaka-iginagalang na matandang babae ng barangay, at lola ni Wanja.

-Wanja – apo ni Nyakinyua. Isang dalubhasang barmaid (waitress sa bar) na umiiwas sa kanyang nakaraan sa siyudad.

-Karega – isang batang lalaki na nagtatrabaho bilang isang teaching assistant sa paaralan ni Munira bago mabago ang maling akala at tumungo sa siyudad.

-Mituri, Njuguna ,Ruoro – tatlong makaririwasang pesante

-Njuguna – siya ang nangarap na maisuot ang ngome

-Tandang Njugu – ang taga pagturo sa kakatwang tatluhan

-Mwathiwa  Mugo – siya ang pinupuntahan ng mga tao upang lutaasin ang mga hidwaan at problema.

-Uhere o Mutung ‘u – ang taga-taboy ng mga iniwang asawa sa Ilmorog

-Ndemi – siyang espiritu na galing sa puntod

-Mga bata – ang mga nagmamanman kay Godfrey

-Mzigo – ang may-ari ng napakalinis at napaka ayos na opisina

-Joseph – siya ay isang maliit at patpating tindero ng kagamitan

-Mwalimu – kainuman ni Joseph

-Gatutu Gaka – isang waiter sa pinagiinuman nila Joseph.

VI.       Tagpuan/Panahon
                  Ang nobela ay naganap sa Ilomorog (isang lugar sa Afrika) ay isang nayon na halos desyerto na ang itsura, maalikabok at larawan ng walang kaunlaran ang paligid. Ang tanging ikinabubuhay ng karamihan ay pagbubukid. Isa pang tagpuan ay ang paaralan at Akasya, pati ang Tagaytay.

VII.     Balangkas ng mga pangyayari

                  Ang nobelang “Mga Talulot na Dugo” ay umiikot sa mga suliranin na kinakaharap ng isang guro na nais tulungan at pabalikin ang mga estudyante sa paaralan. Sa isang bansang laganap ang kahirapan, masasalamin kung paano matutulungan at mababago ni Munira ang lugar nila.

VIII.   Kaisipan/Ideyang taglay ng akda

                  -“Akala ko gusto mo ng isang lugar na matahimik?”
                  -“Itong mga bata… Maraming mga banyagang pananalita sainyong mga kukote.”
                  -“Pero kinakailangang kumuha kayo ng gurong magtatanggol sa ganitong masungit na pakikitungo at pagwawalang-bahala ng sambahayang laban sa kaliwanagan at pag-unlad.”

                  -Ang isang suliranin ay hindi mareresolba kung walang kahit isa ang kikilos.

                  -Mas mapapadali ang pagresolba sa isang bagay kung lahat ay magtutulong-tulong.

                  -May mga taong natitira parin na ang hangad ay pagbabago at ang ikabubuti ng iba.

                 

IX.     Estilo ng pagkakasulat

Sa una medyo nakaka tamad basahin ang nobela,  mahaba at malalalim na salita ang ginagamit.  Ngunit kapag pinagpatuloy mo ang pagbabasa ay mamamangha ka sa mga simbolismo na kanyang inihahatid. Pinapagana ng nobelang Mga Talulot na Dugo ang iyong imahinasyon kaya ito nakakamangha basahin.

Ang problema lang sa nobelang ito ay wala itong sapat na impormasyon sa nangyayare sa karakter kaya medyo magulo kung babasahin mo ito. Hindi agad mauunawaan ang ibang mga impormasyon. Ang pagpapalit-palit din ng mga tagpuan at mga pangyayari ay medyo magulo.

Pangakalahatang pagsususri sa estilo ng pagkakasulat ng nobela, Maganda ang gustong ipahiwatig ng nobela ngunit kulang sa impormasyon ang mga ibang salita na ginamit o mga nangyayare sa nobela.

              

X.        BUOD

Sa simula ng kabanata’y isinalaysay ang pagdating ng isang karakter na nag ngangalang Godfrey Munira. Nailarawan na siya ay nakasakay sa isang kabayong bakal na patungo sa pintuan na may dalawang kuwarto na dating bakuran ng isang paaralan.Sa kanyang pagdating sa Ilmorog , maraming mga sabi sabi ang nagkalat. Minanmanan siya ng mga kabataan at isinalaysay ng mga bata ang bawat detalye nang kanyang mga ginagawa sa mga matatanda. Dahil sa mga nagdaan pang mga personalidad na dumating sa Ilmorog , masama narin ang tingin nila sa pagdating ni Munira gaya nang kay Abdulla. Sa pagkakita niya sa mga kuwartel na may apat na silid ay nagkaroon sya ng mga katha na maaring maging balakid sa kanyang misyon. Nagkaroon man ng pagdadalawang isip ay , naisipan nya paring manatili. Sa pagdaan ng panahon , hinusgahan nanaman siya ng mga taong nakapalibot sa kanya. Naisalaysay ang mga kwento sa lugar tungkol sa mga nangyayari sa sa puno ng akasya.Sa kanyang pagpapatuloy , isa sa kanyang mga mag-aaral ay nagtangkang tumakas , ngunit dahil sa kanyang prinsipyo’y hinabol nya ang bata at naabutan niya ito. Tinanong niya ang ngalan ng ama at ina ng bata at sa huli’y tinanong nya ang bata ng isang tanong mananatili sa isip nito.

Sumunod ay inilarawan ang kabataan. Iniwan ang bayan nagkaroon ng mga hindi pagkakaintindihan. Ang iba’y bukas ang isipan samantalang sarado naman ang sa iba. Mapapansin ang unti unting pagbabago ng kabataan at hinalintulad nila ito kay Abdulla. Nang pinuntahan niya si Abdulla , pumasok siya sa isang pinto sa pamamagitan ng pintuan sa likod at naupo sa gilid ng lumalangitngit nabangko. Doon nag –antay  siya na dalhan ng “beer” na Tusker ni Joseph . Bago pa man siya makalagok ng isang patak nang kanyang inumin , ay sinamahan siya ng tatlong matitipunong may edad nang mga lalaki sa mesa. Nagkaroon sila ng kapiranggot na pag uusap. Sa gitna ng pag-uusap ay nabanggit ni Munira ang pag-asam niya sa hinaharap ng paaralan.Nagpatawag siya ng isang asemblea , ngunit lilimang bata lamang ang nagpunta. Pinuri niya ang mga ito sapagkat siya nagalak na ang mga ito ay nagkaroon ng pag-iisip at makadalo sa asemblea. Ang unang asemblea niya puno ng kabiguan. Tanda niya na maraming mga mata sa paligid niya na puno ng pangungutya buhat ng kanyang pagkabigo sa kanyang misyon na buhayin ang lumang paaralan. Sa malayong bukirin ay tila kinantahan siya ng mga babaeng may pang-uuyam.

Nagtungo siya kay Abdulla at naglabas ng hinanakit. Nagkaroon sila ng pag-uusap at naihanlintulad nila ang pakikitungo ng mga tao sa kanila. Matapos noon ay nagtungo si Munira sa Ruwa-ini. Ang nakagisnan niyang mga riles at tren ay napalitan na ng isang uri ng daan na hindi wari ng daan na nag-iwan ng dati niyang mapanghuthot na kabantugan.Natanaw na niya ang mga gusali ng Ruwa-ini. Naalala niyang hindi pa siya nakakaisip ng alternatibong paraan upang buhayin ang paaralan sa Ilmorog. Hindi maalis ang kabiguan sa kanyang isip na hindi malayong ihambing sa tagumpay ng kanya ama. Dahil sa labis na pagtatanto’y naisipan niyang huminto sa isang golf course at panoorin ang isang Aprikanong pinagtatawanan nang kanyang mga kasama habang ikinakampay ang pamalo nang hindi tinatamaan ang bola.Dali-dali siyang pumunta sa Ruwa-ini. Isang lugar na napakalinis at maayos na opisina nang nagngangalang Mzigo. Nagkaroon sila ng dayalogo patungkol sa kanyang pagpunta sa Ilmorog. Nagkaroon ulit si Munira nang pagtatanto tungkol kay Abdulla , sa lumpo , kay Nyakinyua , sa matandang babae at sa mga batang mas piniling magpastol ng baka at akyatin ang punong miarki kaysa pumasok sa paaralan. Sa kanyang pagtatanto, naisipan niyang mangalap ng mga tisa , sklat, pansanay, at mga papel na sulatan.“Oo , G. Munira, dalhin mo sila sa akin para mabigyan ng pormal na paghirang. Gusto kong makitang lumaki ang paaralang iyan. Gusto kong makitang lahat ng mga klase ay naidaraos” wika ni G. Mzigo ng siya ay tanungin ni G. Munira kung siya’y makakatangap ng tulong mula sa UT.Ang mga kabiguan ay mga pagsubok lamang. Huwag tayong mawalan ng pag-asa sa tuwing tayo’y matutumba. Naway magsilbing aral sa bawat isa ang mga pagkakamali at kabiguan sa daan.